ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

ΚΑΝΤΕ ΑΙΤΗΣΗ ΤΩΡΑ

ΚΑΝΤΕ ΑΙΤΗΣΗ ΤΩΡΑ

Kλιματική αλλαγή και ανθρώπινη υγειά


23 August 2021
Κωνσταντίνος Καλαχάνης, Δρ Φιλοσοφίας ΕΚΠΑ, MSC Περιβάλλον και Υγεία, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ, Research Coordinator, New York College
Kλιματική αλλαγή και ανθρώπινη υγειά

Η κλιματική αλλαγή η οποία γίνεται αντιληπτή από τον άνθρωπο από τις συνέπειές της, όπως βίαια καιρικά φαινόμενα, καύσωνες πλημμύρες, υψηλές νυχτερινές θερμοκρασίες κ.α. είναι μία πραγματικότητα για τον πλανήτη μας πολύ πριν την εμφάνιση του ανθρώπου. Φυσικά αίτια που προκαλούν κλιματικές αλλαγές, είναι ο Ήλιος, ο διαστημικός καιρός και οι συνθήκες του διαπλανητικού χώρου, ηφαίστεια, αστρονομικά φαινόμενα όπως οι κύκλοι του Milankovitch. Ενδεικτικό των σημαντικών αλλαγών που έχει περάσει ο πλανήτης μας είναι το παρακάτω γράφημα φαίνεται ότι έχουν υπάρξει πολλές περίοδοι στην ανθρωπότητα, κατά τις οποίες παρατηρήθηκαν υψηλότερες θερμοκρασίες και οι οποίες συμπίπτουν με ιστορικά ορόσημα.

Επιπλέον είναι χαρακτηριστικό ότι λόγω κλιματικών αλλαγών έχουν υπάρξει και μαζικές μεταναστεύσεις, όπως  η εποχή της Μεγάλης Μετανάστευσης (Völkerwanderung)  (Marx et al. 2008), όπου γερμανικά κυρίως φύλα εισβάλλουν στην Ρωμαϊκή αυτοκρατορία (300-700 μ.Χ.). Επίσης ηφαιστειακές εκρήξεις όπως  αυτή του ηφαιστείου Krakatoa στην Ινδονησία το 1883 που έριξε την μέση παγκόσμια θερμοκρασία ~1,2 °C, αλλά και του Pinatubo στις Φιλιππίνες το 1991 με ανάλογη δράση, δείχνουν ότι οι κλιματικές αλλαγές έχουν έντονο φυσικό υπόβαθρο. Επίσης η ηλιακή δραστηριότητα (κηλίδες και οι στεμματικές εκπομπές μάζας CME’s ) και ιδιαίτερα φαινόμενα όπως η ένταση της κοσμικής ακτινοβολίας έχουν επίπτωση στο κλίμα της  Γης αλλά και στην ανθρώπινη υγεία και πιθανόν σχετίζονται ακόμη και με καρδιακές αρρυθμίες (Giannaropoulou et al.).

Εκτός όμως από τους φυσικούς παράγοντες της κλιματικής αλλαγής, σημαντικό ρόλο παίζει και η ανθρώπινη δραστηριότητα. Ένα μοναδικό ορόσημο αυτής της κατάστασης είναι η Βιομηχανική Επανάσταση (1750-1850), η οποία αρχικά έλαβε χώρα στη Βρετανία. Κατά την περίοδο αυτή, η ανάπτυξη των μέσων παραγωγής καθιστούσε απαραίτητη τη χρήση φυσικών πόρων. Οι τεράστιες αλλαγές στη γεωργία, τη μεταποίηση, τις μεταφορές και την τεχνολογία είχαν βαθιές επιπτώσεις στις κοινωνικές, οικονομικές και πολιτιστικές συνθήκες της εποχής. Έκτοτε, η παραγωγή αγαθών έγινε πιο ογκώδης και σήμερα απευθύνεται σε ευρύτερες ομάδες ανθρώπων, επομένως καθίσταται επιτακτική ανάγκη για τη βιομηχανία να βρει απευθείας υλικά πρώτης ύλης. Η μετάβαση σε αυτή τη νέα εποχή της βιομηχανίας συνέβαλε αναμφισβήτητα στη βελτίωση της ποιότητας ζωής, αλλά συνέβαλε και στη μεταβολή της ανθρώπινης στάσης απέναντι στο περιβάλλον. Η φύση δεν είναι πια το "σπίτι" του ανθρώπου, αλλά μάλλον χρήσιμη για εκμετάλλευση.

Η αλόγιστη ανθρώπινη δραστηριότητα και η έκλυση αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα εκτός από την αδιαμφιβήτηση συνεισφορά στην κλιματική αλλαγή είχε επίπτωση και στην εμφάνιση προβλημάτων υγείας, όπως  αναπαραγωγικά, αναπνευστικά και ενδοκρινικά. Παρατηρήθηκε επίσης σημαντική αύξηση των ποσοστών καρκίνου, ειδικά στον αναπτυγμένο βιομηχανικό κόσμο (Nicolopoulou & Hens, eds 2004).

Όλα τα παραπάνω μας δείχνουν ότι η κλιματική αλλαγή εκτός από ένα φυσικό φαινόμενο οφειλόμενο σε πλειάδα παραγόντων, έχει προκληθεί σε μεγάλο βαθμό και από τον άνθρωπο. Εκτός όμως από το αποτύπωμα στην φύση, οι συνέπειες και για την ανθρώπινη υγεία είναι σημαντικές και δυσμενείς.

Ενδεικτική βιβλιογραφία

Dansgaard, W. Johnsen, S.J. Moller, J., (1969). One thousand centuries of climatic record from the Camp Century on the Greenland Sheet. Science, 166, 377-381.

Giannaropoulou, E., Papailiou, M., Mavromichalaki, H., Gigolashvili, M., Tvildiani, L., Janashia, K., … Papadima, T. H. (2014). A study on the various types of arrhythmias in relation to the polarity reversal of the solar magnetic field. Natural Hazards, 70, 1575–1587. https://doi.org/10.1007/s11069-013-0890-9

Marx, W. Haunschild, R., & Bornmann, L. (2018). Climate and the Decline and Fall of the Western Roman Empire: A Bibliometric View on an Interdisciplinary Approach to Answer a Most Classic Historical Question. Climate, 6, 90.

Nicolopoulou-Stamati, P. Hens, L.  (2004). Cancer as an Environmental Disease (Environmental Science and Technology Library Book 20). Springer Publications.

NEWSLETTER
NEWSLETTER

Εγγραφείτε στο Newsletter για να ενημερώνεστε πρώτοι για τα νέα & τις εκδηλώσεις μας!

Unsubscribe