Πιστεύουμε στο Coaching

Τα τελευταία χρόνια, η αναγνώριση του ανθρώπινου παράγοντα αυξάνεται και αποτελεί, ίσως, τον πιο σημαντικό πόρο κάθε επιχείρησης. Η απόδοση των εργαζομένων μπορεί να επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό την επίτευξη των επιχειρηματικών στόχων, την παροχή προϊόντων και υπηρεσιών καλής ποιότητας και κατά συνέπεια τη δημιουργία του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος, που είναι ο τελικός στόχος. Σε αυτό το πλαίσιο, η βελτίωση της απόδοσης των εργαζομένων είναι ένας κρίσιμος παράγοντας, καθώς όλες οι εταιρείες επιδιώκουν να αυξήσουν την παραγωγικότητα των εργαζομένων με διάφορους τρόπους. Ως εκ τούτου, είναι κατανοητό ότι ο ανθρώπινος παράγοντας είναι το βασικό πλεονέκτημα για μια επιχείρηση ο οποίος μπορεί να βοηθήσει στη βιωσιμότητα και στην ανάπτυξη του οργανισμού. Για αυτούς τους λόγους, η υιοθέτηση διαφόρων μεθόδων συμβουλευτικής είναι, για όλες τις εταιρείες, κάτι παραπάνω από αναγκαιότητα.

Ωστόσο, προκειμένου οι εταιρείες να επιτύχουν τη βέλτιστη απόδοση των εργαζομένων και έτσι να δημιουργήσουν ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, πρέπει να υιοθετήσουν διάφορα προγράμματα κατάρτισης και ανάπτυξης. Αυτά τα προγράμματα πρέπει να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των εργαζομένων, καθώς ο εμπλουτισμός των γνώσεων των εργαζομένων σημαίνει ότι αναπτύσσουν νέες δεξιότητες ή βελτιώνουν αυτές που διαθέτουν. Αυτά τα αποτελέσματα θα βοηθήσουν τους εργαζομένους να προσαρμοστούν γρήγορα στις αλλαγές στο εργασιακό τους περιβάλλον (οργανωτικές αλλαγές, τεχνολογικές αλλαγές κ.λπ.), στη λήψη αποφάσεων, στην κατανόηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς και στην υιοθέτηση καινοτόμων ιδεών στο χώρο εργασίας (Clutterbuck, 2004).

Η συμβουλευτική (coaching) είναι πλέον μια ευρεία μέθοδος όπου οι εργαζόμενοι μπορούν να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους, τα ταλέντα τους και μακροπρόθεσμα συμβάλλουν στην επίτευξη των επιχειρηματικών στόχων. Το coaching έχει αποδειχθεί βασικός παράγοντας για τη βελτίωση της απόδοσης των υπαλλήλων ενός οργανισμού, καθώς στοχεύει στην ανάπτυξη ταλέντων και δεξιοτήτων των εργαζομένων (Clutterbuck, 2004). Οι οργανισμοί (εταιρείες) τα τελευταία χρόνια έχουν επικεντρωθεί σε δύο ζητήματα: α) στο άτομο και στις στάσεις εντός του οργανισμού και β) στην ατομική και συνολική απόδοση των εργαζομένων (Clutterbuck, 2004).

Οι αρχές του coaching βρίσκονται στην αρχαία Ελλάδα. Σε ένα ευρύτερο φιλοσοφικό πλαίσιο, ο όρος συμβουλευτική (ή καθοδήγηση) μπορεί να συνδεθεί με τη μαιευτική μέθοδο του Σωκράτη, όπου ο δάσκαλος, μέσω κατάλληλων και στοχευμένων ερωτήσεων, καθοδηγεί σταδιακά τον μαθητή στην απόκτηση γνώσης (Passmore, 2011). Η μαιευτική μέθοδος του Σωκράτη στοχεύει να προκαλέσει ερωτήσεις, να οδηγήσει τα άτομα στη γνώση που, ήδη, κατέχουν και να συνειδητοποιήσουν την αλήθεια ή όχι των πεποιθήσεών τους (Πλάτων, Θεαίτητος). Επίσης, στα ομηρικά έπη και, ιδιαίτερα, στην Οδύσσεια, ο Οδυσσέας αναθέτει την εκπαίδευση και καθοδήγηση του γιου του, Τηλέμαχου στον Μέντορα (Οδύσσεια, 2.267ff).

Η λέξη coach σημαίνει τροχήλατο καρότσι και προέρχεται από το χωριό Kocs στην Ουγγαρία, όπου δημιουργήθηκε το πρώτο τετράτροχο τρόλεϊ το 1550 (Online Etymology Dictionary, s.v.). Από 1830 η λέξη χρησιμοποιείται για να περιγράψει τον εκπαιδευτή ή τον δάσκαλο που βοηθά τους μαθητές στην εκπαίδευσή τους και από το 1861 η λέξη έχει αρχίσει να χρησιμοποιείται για τον εκπαιδευτή αθλητών στη συμμετοχή αθλητικών δραστηριοτήτων (Cox et al., 2010). Τα τελευταία είκοσι χρόνια η έννοια της προγύμνασης έχει αλλάξει, καθώς αρχικά είχε σχέση με τον αθλητισμό και την ψυχολογία, ενώ σήμερα έχει άμεση συνάφεια στον τομέα των επιχειρήσεων (Drake, 2008).

Το coaching  άρχισε να παίρνει τη σημερινή του μορφή ήδη από το 1930 όταν εμφανίστηκε στην Αμερική με τη μορφή οργανωτικής καθοδήγησης, επιδιώκοντας να συμβάλει στην επιθυμία των ατόμων να γίνουν καλύτεροι και πιο αποτελεσματικοί στη δουλειά τους. Από το 1960 και έπειτα ο όρος έχει εισαχθεί στον τομέα του αθλητισμού, αρχίζοντας σταδιακά να αναφέρεται σε οργανισμούς, αλλά και στην προσωπική ανάπτυξη των ατόμων. Από το 2000 η συμβουλευτική έχει αναπτυχθεί ραγδαία και έχει καθιερωθεί σε τομείς όπως: θετική ψυχολογία και νευροεπιστήμη (International Brain Research Organisation, 2010).

Η συμβουλευτική (ή καθοδήγηση) έχει τις ρίζες της σε επιστήμες όπως η κοινωνιολογία, η ανθρωπολογία και η φυσική αγωγή (Theeboom et al., 2014), ενώ τα τελευταία χρόνια έχει συνδεθεί με επιστήμες όπως η ψυχολογία (Passmore, 2010), η φιλοσοφία (Olalla, 2004), αλλά και το management (Bourantas et al., 2014).

Η άνοδος της επιχειρηματικής καθοδήγησης αποδεικνύεται επίσης από έρευνα του Chartered Institute of Personnel and Development (CIPD), με τίτλο: Learning and Development (Annual Survey Report, 2015), η οποία προσπαθεί να παρουσιάσει τις τρέχουσες τάσεις και πρακτικές στους τομείς της εκπαίδευσης και της ανάπτυξης. Όπως διαπιστώθηκε από την έρευνα σε 541 άτομα, η καθοδήγηση είναι η πιο δημοφιλής μέθοδος ανάπτυξης και κατάρτισης στο χώρο εργασίας. Τα δεδομένα της έρευνας δείχνουν ότι το 75% των οργανισμών προσφέρουν μεθόδους συμβουλευτικής, το 13% σχεδιάζει να εισαγάγει μεθόδους καθοδήγησης στο εγγύς μέλλον, ενώ μόνο το 9% (κυρίως μικρότερες εταιρείες) απάντησαν ότι δεν προσφέρουν τέτοια προγράμματα και δεν θα αναπτύξουν στο εγγύς μέλλον.

Η διάδοση και η άνοδος της συμβουλευτικής αποδεικνύεται περαιτέρω και από μια ακόμη έρευνα. Το 2015, η Price Waterhouse Coopers διενήργησε, για λογαριασμό της Διεθνούς Ομοσπονδίας Coaching (ICF), μια έρευνα, διαπιστώνοντας ότι υπάρχουν 53.300 coaches παγκοσμίως, ένας αριθμός που ενδεχομένως έχει αυξηθεί σήμερα και δείχνει τη σημασία που δείχνουν οι σύγχρονοι οργανισμοί προπόνηση.

Τα τελευταία χρόνια, στην Ελλάδα, η συμβουλευτική έχει αρχίσει να αναπτύσσεται σταδιακά, καθώς όλο και περισσότερες ελληνικές εταιρείες και πολυεθνικές εταιρείες υιοθετούν προγράμματα coaching, προκειμένου να αναπτύξουν και να εκπαιδεύσουν τους υπαλλήλους τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Ελλάδα υπάρχουν τρεις διεθνείς φορείς για το coaching: a) European Mentoring and Coaching Council (EMCC); b) International Coaching Federation (IFC); c) Association for Coaching (AC). Υπάρχουν, επίσης, διάφοροι οργανισμοί και ινστιτούτα που εκπαιδεύουν μελλοντικούς coaches και παρέχουν πιστοποιήσεις, όπως: o Hellenic Coaching Association, μέλος του European Mentoring and Coaching Council, και οι ακόλουθοι οργανισμοί: Positivity Coaching; Life Coaching Group και η Academy of Coaching Evaluation International.

Τέλος, αξίζει να αναφερθεί και το νεοσύστατο πρόγραμμα σπουδών στο Life Coaching και την Ηγεσία του New York College, με Διευθύντρια Σπουδών την κα Τζίλ Δούκα (Certified Coach), το οποίο παρέχει αναγνωρισμένο τίτλο σπουδών (διαπίστευση ACSTH) και δομημένο με τις προδιαγραφές που θέτει ο ICF (βλ. αναλυτικά: https://www.nyc.gr/sxoli-dioikisis-epixeiriseon/coaching-leadership).

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ / BIBLIOGRAPHY

• Bourantas, D. & Agapitou, V. (2014) Leadership Meta-Competencies. England: Gower Publishing Limited.
• Clutterbuck, D.         (2004) Making the most of informal mentoring. Development and Learning in Organizations, 18 (4), pp. 16-17.
• Cox, E., Bachkirova, T., Clutterbuck, D. (2010) The Complete Handbook of Coaching. 
London: sage.
• Drake, D.                  (2008) Finding our way home: coaching’s search for identity in a new era. Coaching: An International Journal of Theory. Research and Practice, 1 (1), pp. 15-26.
• Olalla, J. (2004) From Knowledge to Wisdom: Essays on the Crisis in the Contemporary 
Learning. USA: New filed Network.
• Passmore, J.             (2010) A grounded theory study of the coachee experience: The implications for training and practice in coaching psychology. International Coaching Psychology Review, 5 (1), pp. 48-62.
• Theeboom, T., Beersma, B. & Annelies, E. M. (2014) Does coaching work? A meta-analysis on the effects of coaching on individual level outcomes in an organizational context. The Journal of Positive Psychology, 9 (1), pp. 1-18.